نانوایی‌های آزادپز با آرد گران‌تری پخت می‌کنند و طبعا باید نان را گران‌تر بفروشند؛ اما وقتی پای جبران هزینه‌های دیگر به میان بیاید، چاره‌ای نمی‌ماند جز اینکه نان را گران‌تر از قیمت تمام‌شده بفروشند و ترفند رایج برای این کار، افزودن کنجد و... است.

این کار زمانی دردسرساز می‌شود که مشتری به‌دنبال خرید نان ساده باشد؛ اما مجبور شود برای اینکه معطل نماند، نان کنجدی و سفارشی را خارج از صف بخرد؛ چراکه برخی از واحدهای نانوایی آزادپز، بخش عمده نان خود را به‌صورت سفارشی پخت می‌کنند و کسانی که به‌دنبال خرید نان ساده باشند باید مدت زیادی در صف بمانند.

پاشنه آشیل سنگک

رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران، با اشاره به اینکه نان سنگک کاملا دستی پخت می‌شود، می‌گوید: بخش عمده پولی که بابت نان سنگک پرداخت می‌شود صرف هزینه نیروی کار می‌شود و نانوایان برای اینکه قادر به جبران سایر هزینه‌ها باشند، از پخت نان سفارشی و کنجدی استقبال می‌کنند. محمد سلیمانی در گفت‌وگو با همشهری افزود: اگر نان سنگک مکانیزه بود مطمئنا قیمت آن بسیار پایین‌تر می‌آمد؛ اما این نان کاملا متکی به نیروی انسانی است و گرانی آن هم ناگزیر.

حق با مشتری است

پخت نان سفارشی در نانوایی‌های آزادپز هیچ مشکلی ندارد؛ مشکل از جایی شروع می‌شود که از تنور نانوایی فقط نان سفارشی بیرون بیاید و مردم برای اینکه زیاد در صف معطل نشوند، مجبور به انتخاب نان سفارشی باشند.

رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران با تأکید بر اینکه نانوا باید برای متقاضی نان عادی، همان نان را پخت کند، گفت: در نانوایی‌های سنگکی به‌واسطه زمان‌بربودن فرایند پخت، صف تشکیل می‌شود و نانوا چانه‌ها را طبق خواست و سفارش مشتری می‌گیرد؛ اما اگر واحدی غیر از این عمل کند و بخواهد مشتری را مجبور به خرید نان خاصی کند، تخلف کرده است.

سنگک چقدر گران شد؟

قیمت نان سنگک معمولی در نانوایی‌های یارانه‌ای از ۲ سال پیش ۳ هزار تومان بود و هیچ مصوبه‌ای برای افزایش آن ابلاغ نشده‌بود؛ اما اغلب نانوایی‌ها این نان را به‌تدریج گران کردند و قیمتش را به ۵ هزار تومان رساندند؛ بنابراین در شهریور امسال که مصوبه افزایش قیمت نان ابلاغ شد، تنها اتفاقی که برای نان سنگک افتاد، قانونی‌شدن این افزایش قیمت از ۳ به ۵ هزار تومان بود و واحدهای نانوایی حق ندارند نان را گران‌تر از این بفروشند.

بنا به‌گفته سلیمانی، رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران، نان سنگک معمولی که با آرد دولتی ۵ هزار تومان پخت می‌شود، در نانوایی‌های آزادپر براساس عرضه و تقاضا قیمت‌گذاری شده و در محدوده ۱۵ هزار تومان (اندکی کمتر یا بیشتر) فروخته می‌شود.

به‌گفته او، قیمت این نان با اضافه‌کردن کنجد دورو تا ۲۰ هزار تومان هم بالا می‌رود؛ اما اصل اساسی این است که اضافه‌کردن کنجد باید بنا به خواست مشتری باشد.

تجویز قیمت برای سنگک آزادپز

نانوایی آزادپز قیمت مشخصی ندارد؛ درحالی‌که مثلا صنف نان فانتزی با وجود اینکه از آرد مشابه با نان سنگک استفاده می‌کند، کف قیمت مشخصی دارد. رئیس اتحادیه نانوایان سنگکی تهران با اشاره به تلاش این اتحادیه برای تعیین قیمت پایه گفت: قرار است بررسی‌هایی انجام دهیم و بعد از آنالیز مسائل مربوط به نانوایی‌های سنگکی، قیمت پایه نان سنگک آزادپز را تعیین کنیم تا مثل نانوایی‌های فانتزی، کف قیمت نان مشخص باشد و نانوایی‌ها بتوانند بنا به وضعیت عرضه و تقاضا و خواست و سلیقه مشتری، نان سفارشی را با قیمت‌های بالاتر پخت کنند.

سلیمانی تأکید کرد: بعد از تعیین قیمت پایه نان سنگک آزادپز، نانوایی‌ها ملزم به رعایت نرخ هستند؛ همانگونه که سایر صنوف قیمت‌های تعیین‌شده را رعایت می‌کنند؛ اما این نرخ‌ها با خواست مشتری قابل‌تغییر است.